سفرنامه شهر تاریخی نطنز
پنج شنبه 31 فروردین 1402
بازدید: 1149
تابحال به این موضوع فکر کردید کسانی که سال ها قبل از ما بدنیا آمدند چطور زندگی می کردند و چه پستی و بلندی هایی را از سر گذراندند؟
گامی به عقب برگردید: به دوران قبل از تلویزیون، کولر و کامپیوتر، زمانی که نان در تنور هیزمی پخته می شد، شیر مستقیماً از گاوها سر سفره ها می آمد و زمانی که اسب ها برای کشت زمین گاوآهن می کشیدند.
ببینید چطور پیشگامان منطقه دشت های خشک را به باغ های سرسبز تبدیل کردند و چطور کشاورزان با سیل، خشکسالی، گرما، طاعون و بادهای ویرانگر مبارزه کردند تا برخی از بهترین محصولات را در کشور تولید کنند.
زندگی 7 روزه من در سرزمینی چند هزار ساله پر از چالش و جذابیت و هیبت برانگیز بود. سرزمین مظلومی که مردمانش قدرش را آنطور که باید نمی دانند. روستای ابیانه اش را به نام کاشان زدند و نیروگاه هسته ای کاشان را به نام این سرزمین.
آماده اید برویم به سرزمین های دور؟ به سرزمینی که قدمتی چند هزار ساله دارد با آب و هوایی بسیار مطبوع و خوش.
تاریخچه این شهر از استان اصفهان به ۲۵۰۰ سال پیش برمی گردد. سرزمینی که آوازه تحفه اش به تمام ایران رسیده. راستي تابحال طعم تحفه نطنز را چشيده ايد؟
سرزمینی که اسمش از نطن که به معناي خوش آب و هواست، گرفته شده.
در زمان صفویه نطنز به استانی مستقل تبدیل شد. شاهان صفوی بدلیل آب و هوای خوب نطنز، این شهر را تفرجگاه و شکارگاه و همچنین با ساختن دو کاخ در دو سوی نطنز این شهر را پایتخت تابستانی خود قرار دادند.
بعد از سقوط سلسلههای صفویه، افشاریه و زندیه و با روی کار آمدن قاجاریه، نطنز همچنان در میان مقامات و شاهزادگان برجسته دولتی محبوب بود، اما سرمایهگذاری کمی برای اداره شهر انجام دادند.
با گذشت زمان، با تقسیمات اداری متعدد و با اتصال و جداسازی شهر از کاشان، توجه به نطنز کاهش یافت.
شهر باستانی نطنز باغ شهری واقع در حاشیه کویر است که مجموعه ای از جاذبه های تاریخی و طبیعی شگفت انگیز را ارائه می دهد. رشته کوه کرکس چشم انداز زیبا و آب و هوای مطبوعی را در اختیار این شهر قرار داده است.
امروزه اقتصاد نطنز متکی بر دو شهرک صنعتی کشاورزی و صنعت گردشگری است. در حوزه کشاورزی مردم با تولید محصولات باغی از جمله گلابی، به، گردو، انار و همچنین زعفران امرار معاش می کنند.
با آوردن نام نطنز بيشتر ذهن به طرف انرژي هستهاي ميرود. اين درحالي است که نطنز شهری با بافتي کهن و طبيعتي بسيار زيباست. شايد بايد شاعر بود تا عمق کوچهباغهاي نطنز را فهميد. نطنز از لحاظ صنايع دستي بسيار غني و داراي شهرت است. سابقه توليد سفال و سراميک در اين شهر به ۸۰۰سال ميرسد. علاوه بر سفال و ديگر سوغات اين شهر، آنچه با گفتن اسم نطنز در ذهن تداعي ميشود، تحفه نطنز است. کاربرد اصطلاح تحفه نطنز در فرهنگ عامه رواج بسيار دارد که نشان از نمونهاي نادر و کمياب است؛
من فرصت نکردم آنچنان در این شهر تاریخی قدم بزنم. ساعت استراحتم جیم شدم و سری به بازارچه زدم که با درهای بسته دکان ها مواجه شدم!
برخی از بناهای این شهر مثل مسجد نطنز قدمتی حدود 1000 ساله دارند که نشان از اهمیت این شهر در گذشته های دور دارد.
این مسجد یکی از قدیمیترین مساجد ایران است که گنبدی مدور مخروطی شکل دارد و چناری بسیار کهنسال و بلند شما را در بدو ورود استقبال می کند. مسجد جامع نطنز نمایانگر تاریخ و معماری دوره اسلامی در دوران ایلخانی است.
این قسمت از نطنز دست نخورده ترین نمونه از این شهر تاریخی است.
پیرمردها برایتان دست تکان می دهند و زن های جوان آرزوی سالی خوش.
در نطنز با ویرانه های دو طبقه از آجر و سقف های چوبی مواجه می شوید که یادآور معماری سنتی ایران است.
در حال حاضر، ویژگیهای بارز برخی از خانههای اجدادی نطنز حفظ شده، اگرچه تعداد زیادی از خانهها به دلیل بیتوجهی به صاحبان غایب خود در وضعیت بدی باقی ماندند.
می دانید زمانی که می گوییم دهانمان آسفالت شده یعنی چه؟
در کوچه پس کوچه های شهری با قدمت چند هزار ساله قدم می زدم که بوی قدمت و خاک و تاریخ می داد؛ اما خیابان هایش آسفالت شده بود، اصلا فکر می کنم این آسفالت لعنتی قرار است گذشته هایمان را نابود کند و تاریخ و خاک مان را از ما بگیرد.
دلم می گرفت از دیدن سازه هایی که به مخروبه تبدیل شده بودند؛ برای خشت و گل هایش، برای بی محلی دولتمردانش به این خانه ها.
آنها خشت وگل معمولی نیستند، از الماس و طلا هستند با عیار تاریخ کشورمان.
یادتان باشد که شما خرابه نیستید، آبادی تاریخ این مرز و بوم هستید.
هرگز هیچ درختی خشک نمی شود؛ اگر می بینید شاخه هایش رو به زمین است به عظمت انسان بودنت تعظیم کرده.
می شنیدم زمزمه خانواده ای با کلاس که داشتند از خیابان های این شهر تاریخی می گذشتند و با هم می گفتند ای بابا چرا انقدر خاکی شدیم؛ گویا هرگز به پیدایش خودشان فکر نکردند. این خاک بوی تاریخ می دهد. بوی قدرت و عشق می دهد و ما نیز از همین خاکیم.
فرهنگ، شخصیت و جامعه نطنز را کشف کنید. ببینید چطور مردمان محلی که از کنارتان رد می شوند سلام می کنند و دستشان را به نشانه ادب روی سینه می گذارند و از شما دعوت می کنند که به شهرشان بیایید و کشفش کنید. باور کنید ورود برای عموم رایگان است.
شهر باستانی نطنز موزه ای در فضای باز است که خانه هایی هماهنگ با آب و هوا و زمین های کوهستانی دارد.
نطنز را با گروهم برای آموزش مجموعه ای اقامتی رفتیم. فرصت نشد آنچنان در این شهر افسانه ای قدم بزنم. اگر به این شهر رفتید آرام و آهسته قدم بگذارید تا مبادا خاطر مردمان محلی مکدر بشود.